ประเพณีลอยกระทงเป็นประเพณีที่สำคัญ เป็นเอกลักษณ์ของคนไทย

ที่สะท้อนวิถีชุมชนริมสายน้ำที่เป็นบ่อเกิดแห่งวัฒนธรรมอันหลากหลาย นอกจากนี้ ถือเป็นการสนันสนุนนโยบายรัฐบาลมุ่งผลักดันการใช้ “Soft Power” ความเป็นไทยและอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ (Creative Economy) โดยเฉพาะการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ทำให้เกิดรายได้มาสู่ประชาชนและประเทศ

ทั้งนี้ กระทรวงวัฒนธรรมเตรียมเสนอประเพณีลอยกระทงให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติต่อองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) โดยจะนำเสนอยูเนสโกใน 3 ประเด็น คือ

1. มิติพิธีกรรมและประเพณี คือ การปฏิบัติอันดีงามของคนที่สืบทอดมา แต่สมัยโบราณ ในการนำดอกไม้ ธูปเทียนใส่ในกระทงลอยในแม่น้ำในช่วงเวลาที่งดงามและเหมาะสม

2. มิติศิลปหัตถกรรมจากภูมิปัญญาการประดิษฐ์กระทงที่มีเอกลักษณ์ของคนไทย เกิดการคิดค้นประดิษฐ์กระทงในรูปแบบต่าง ๆ ด้วยภูมิปัญญา งานดอกไม้ ใบตอง เครื่องหอม และเกิดงานสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ เช่น กระทงรักษาสิ่งแวดล้อมย่อยสลายง่าย

3. การพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืนตามแนวทางองค์การสหประชาชาติ หรือ SDG สิ่งที่ปรากฎเป็นรูปธรรม ประเพณีลอยกระทงเป็นประเพณีที่ส่งเสริมการเท่าเทียมกันในสังคม ไม่จำกัด เพศ อายุ วัย เชื้อชาติ นอกจากนี้ สร้างอาชีพ สร้างรายได้ ให้กับผู้คนในพื้นที่ ด้านสังคมประเพณีลอยกระทง ทำให้มีการรวมตัวของผู้คน ร่วมแรงร่วมใจทำกิจกรรมตามความเชื่อและศาสนา ก่อให้เกิดความสมัครสมานสามัคคี ด้านศาสนาเป็นการสร้างจิตสำนึกในการแทนคุณ บำเพ็ญกุศลทำความดีให้จิตใจเบิกบาน ประเพณีนี้ยังให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ซึ่งหาก ครม. มีมติเห็นชอบจะเสนอไปยังยูเนสโก ภายในวันที่ 31 มีนาคม 2567